Gra w „bitki” i świąteczna huśtawka…

Wielkanoc – Święta Wielkanocne – Pascha – Święto Zmartwychwstania Pańskiego to najważniejsze święto roku obrzędowego  w  liturgii kościelnej wszystkich  chrześcijan. Jej  data podobnie jak i innych związanych z nią świąt jest ruchoma. Obchodzimy ją w pierwszą niedzielę, po pierwszej wiosennej pełni księżyca, który to termin  obowiązuje od soboru w Nicei, czyli od 325 roku.

Wielkanoc   poprzedzał trwający sześć tygodni Wielki Post – czas wzmożonej pobożności, skupienia, wyrzeczeń i umartwień. W Bułgarii post był ściśle przestrzegany, dzielił się na dwie części w czasie pierwszych trzech tygodni nie spożywano mięsa i ryb (mestnizagowezdi) potem także wszelkich wyrobów mlecznych (syrnizagowezdi). Nie palono wtedy tytoniu, nie pito alkoholu. Zabroniona była gra na instrumentach muzycznych, nie tańczono i nie śpiewano.

Po sześciu pełnych wyrzeczeń tygodniach, Święta Wielkanocne jawiły się jako okres szczęścia i radości. Rozpoczynały się uroczystą, kilkugodzinną mszą świętą rozpoczynającą się o północy w Wielką Sobotę. Pierwszy dzień świąt spędzano  w  gronie najbliższej rodziny. Starsi krewni i obowiązkowo Kumowie obdarowywani byli pieczywem obrzędowym i pisankami, natomiast wszyscy grali w tzw. bitki. Gra ta polegała na stukaniu się pisankami, właściciel „zwycięskiego jajka” otrzymywał nie tylko  „jajko pokonane”, ale nadzieję, że przyszły rok będzie dla niego zdrowy i pomyślny. Natomiast Poniedziałek Wielkanocny  był  czasem spotkań  i zabaw, odbywających się zwykle  na dziedzińcu świątyni. Dla wszystkich, nie zależnie od wieku  przygotowana była huśtawka, krótkie nawet huśtanie się na niej gwarantowało zdrowie i siłę. Przede wszystkim jednak obserwowano, podziwiano, oceniano gry i zabawy młodego pokolenia. Chłopcy  popisywali  się siłą i sprawnością, a dziewczęta w tańcach i śpiewie uzdolnieniami artystycznymi.

Elżbieta Piskorz-Branekova