Jak i kiedy obchodzono Bydny Veczer?

Wigilia (Bydny Veczer) to najważniejszy dzień w obchodach świąt Bożego Narodzenia. Dzień i noc poprzedzające narodziny Dzieciątka Jezus pełne są cudów i niezwykłej mocy. Wieczerza podawana w tym dniu, po pojawieniu się na niebie pierwszej gwiazdki, zawsze była postna. Starano się by na stole znajdowało się wszystko, co wytwarza gospodarstwo. W Bułgarii mimo, że spożywany posiłek był postny, na  stole lub obok niego ustawiano  mięso, tłuszcze zwierzęce, wino i rakiję (wysokoprocentowy alkohol) aby nie zabrakło ich przez cały rok. Rozpoczynano wieczerzę od podzielenia się specjalnym chlebem obrzędowym, rozłamywał go modląc się przy tym najstarszy członek rodziny. Spożywano na niej wyłącznie potrawy przygotowane z produktów roślinnych, jedzono najczęściej gotowaną fasolę, oszaw czyli kompot z suszonych owoców, suszone i później ugotowane strąki czerwonej papryki oraz sarmi czyli rodzaj gołąbków z liści winogron. Nadzieniem zarówno papryki jak i gołąbków był przyprawiony ziołami ryż.

Specjalnie też przygotowywaną do wieczerzy wigilijnej była o izba, w której ją spożywano. Najpierw gospodarze okadzali wszystkie jej kąty kadzidłem, na podłodze rozkładali słomę, a do izby wnosili narzędzia rolnicze, najczęściej radło lub jarzmo dla wołów, w otwartym palenisku obowiązkowo umieszczano  bydnik czyli duży kloc drewna, który powinien się  palić przez całą noc, jego wygaśnięcie było bardzo złą wróżbą dla domu i rodziny. Po wieczerzy wigilijnej nie sprzątano resztek jedzenia, pozostawały do następnego dnia aby nocą mogły się nimi posilić duchy zmarłych, które w tę noc opuszczały zaświaty i odwiedzały swoje ziemskie  domostwa.

 

Elżbieta Piskorz-Branekova

 

Więcej na najnowszej wystawie czasowej „Chleb życia, chleb śmierci”.

Serdecznie zapraszamy!

Skip to content