5 lutego – św. Agaty

Piątego lutego w Kościele Katolickim wspomina się św. Agatę. W zbiorach naszego Muzeum znajduje się oleodruk przedstawiający tą świętą. Najprawdopodobniej został on wykonany w Częstochowie, gdzie istniał duży ośrodek malarstwa ludowego i przywieziony na teren Podkarpacia na przełomie XIX i XX w.  jako pamiątka odbytej pielgrzymki. Oleodruk o formacie 55×40 cm naklejono na deskę oraz oprawiono w drewniane, zdobione ramy. Święta przedstawiona jest do pasa, głowę ma zwróconą w lewo. Ma ona jasne, rozpuszczone włosy ozdobione wiankiem z róż i lilii. Głowę otacza złota aureola. Niewiasta ubrana jest w białą tunikę, brązową szatę ozdobioną ornamentem złożonym z wytłaczanych rozetek, przez ramię ma przerzucony czerwony płaszcz. W prawej ręce trzyma palmę męczeństwa, w lewej puchar napełniony solą.

Św. Agata urodziła się w III w. na Sycylii. Ślubowała Chrystusowi dziewictwo, co zmusiło ją do odrzucenia propozycji małżeństwa wysoko postawionego Kwincjana. Podczas prześladowania Chrześcijan za czasów Decjusza została poddana okrutnym torturom, ostatecznie zmarła po rzuceniu na rozżarzone węgle. Tego dnia w kościołach święcona jest sól, woda i chleb. W wierzeniach ludowych chroniły one przed pożarem. Zwłaszcza sól, jak sądzono, miała moc gaszenia pożarów, rozpędzania burzy, zapobiegania nieszczęściom. Święconą tego dnia wodą kropiono domostwo (w celu ochronnym), a w niektórych wsiach wlewano ją do studni (aby jej nigdy nie brakowało). Zjedzenie poświęconego w dzień św. Agaty chleba i soli miało uchronić od bólu gardła.