4 września – św. Rozalii
4 września w Kościele Katolickim wspominana jest św. Rozalia, patronka chroniąca od zarazy. Według legend święta, córka księcia Sinibalda, urodziła się na zamku Olivella w okolicach Bergamo w trzeciej dekadzie XII w. Dowiedziawszy się o tym, że rodzice planują wydać ją za mąż uciekła i prowadziła życie pustelnicze: najpierw w okolicy Bergamo, a następnie Palermo. Zmarła prawdopodobnie ok., 1165 lub 1170 r. Według wierzeń Rozalia ukazała się we śnie pewnej kobiecie w 1624 r., gdy w Palermo panowała zaraza. Podczas widzenia święta powiedziała, gdzie znajdują się jej relikwie i nakazała nieść je w uroczystej procesji ulicami miasta. Po wykonaniu tego nakazu epidemia ustała. Od tej pory rozpoczął się kult świętej. Przedstawiana jest z wieńcem róż, czaszką lub grotą, w której mieszkała.
Była świętą popularną również na Podkarpaciu. W miejscowości Wielopole Skrzyńskie co roku w Niedzielę Wielkanocną kontynuowany jest ciekawy zwyczaj zwany Emaus, na który składa się m. in. uroczysta procesja na cmentarz choleryczny, podczas której śpiewano pieśń o św. Rozalii:
„Rozalio Pustelnico, Chrystusa Oblubienico,
Do Ciebie się uciekamy, ratunku twego żądamy.
Ratowałaś Sycylią, ratuj także Galicyją,
Od powietrza morowego i przypadku gwałtownego.
Oto powietrze morduje, niejeden na zdrowiu szwankuje,
Pożera śmierć nieużyta i słowem się nie dopyta (….)
(…) Strachem wielkim zatrwożeni, głodem i nędzą ściśnieni
Jako bydło umierają, w polach, w lasach się tułają.
Amen z płaczem rzeczmy wszyscy, pomarli sąsiedzi, wszyscy (…)”
W Muzeum Etnograficznym znajduje się rzeźba przedstawiająca św. Rozalię, wykonaną w 1850 r., pochodzącą z kapliczki w Albigowej, rozebranej ok. 1940.
Judyta Sos
Bibliografia
- Ignatowicz, A. Kosmacz, M. Sawicka, Święty Izydor wołkami orze… Święci patroni w życiu polskiej wsi., Szreniawa 2016;
- Karczmarzewski, Ludowe obrzędy doroczne w Polsce południowo-wschodniej, Rzeszów 2011
-
